ص: 2

دانشمندان می گویند هر انسانی را که فکر کیند، از هر نژاد و هر طبقه ای که باشد اگر او را به حال خود واگذارند و تعلیمات خاصّی نبیند و حتی از گفتگوهای خداپرستان و مادیها عریان شود، خود به خود متوجّه نیروی توانا و مقتدری می شود که مافوق جهان مادّه است و بر تمام جهان حکومت می کند.

او در زوایای قلب و اعماق دل و روان خویش احساس می کند که ندایی لطیف و پر از مهر و در عین حال رسا و محکم، وی را به طرف یک مبدأ بزرگ علم و قدرت که ما او را خدا می نامیم می خواند.

این همان ندای فطرت پاک و بی آلایش بشر است.

ممکن است غوغای جهان مادی و زندگی روزانه و زرق و برقهای حیات او را به خود مشغول سازد، و موقّتاً از شنیدن این ندا غافل شود، امّا هنگامی که خود را در برابر مشکلات و گرفتاریها مشاهده می کند، هنگامی که حوادث وحشتناک طبیعی همانند سیلها و زلزله ها و طوفانها و لحظات پر اضطراب یک هواپیما در یک هوای نامساعد و خطرناک به او حمله ور می شوند آری در این هنگام که دست از تمام وسایل مادی کوتاه می گردد و هیچ گونه پناهگاهی برای خود نمی یابد، این ندا در درون جان او قوّت می گیرد، احساس می کند که از دورن وجودش قدرتی او را به سوی خود می خواند، قدرتی که برتر از تمام قدرتهاست، نیروی مرموزی که همه مشکلات در برابر او سهل و ساده و آسان است. البتّه ندای فطرت همیشه در درون جان او قوّت می گیرد، احساس می کند که از درون وجودش قدرتی او را به سوی خود می خواند، قدرتی که برتر از تمام قدرتهاست، نیروی مرموزی که همه مشکلات در برابر او سهل و ساده و آسان است.

البتّه این ندای فطرت همیشه در درون جان آدمی هست ولی در این لحظات قوّت بیشتری می یابد.

تاریخ نشان می دهد حتی قدرتمندانی که در لحظات آرامش و عادی از بردن نام خدا ابا می کردند به هنگامی که پایه های قدرت خود را متزلزل و کاخ هستی خود را در حال فرو ریختن می دیدند، دست به دامن این مبدأ بزرگ می شدند، و ندای فطرت را به روشنی می شنیدند.